Αζαζέλ ή Αζαήλ

Βιβλικό πρόσωπο. Προσωποποίηση του πονηρού δαίμονα, που είναι αρχηγός κατά τη δαιμονολογία των Εβραίων, ορισμένης κατηγορίας δαιμόνων και κατοικεί στην έρημο. Κατά την εβραϊκή γιορτή του εξιλασμού προς αυτόν εξαπολυόταν ο αποδιοπομπαίος τράγος. Η λέξη Α. εμφανίζεται μόνο στο εβραϊκό κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης, ενώ στην ελληνική μετάφραση των Ο’, αντί γι’ αυτή τη λέξη υπάρχουν οι λέξεις αποπομπαίος, εις αποπομπήν, διεσταλμένος. Κατά την απόκρυφη ιουδαϊκή γραμματεία, ο Α. είναι η πηγή όλων των κακών, η αιτία της πτώσης των πρωτοπλάστων, ο εμπνευστής της κατασκευής πολεμικών όπλων και ο εφευρέτης των καλλωπιστικών μέσων. Είναι πιθανό ότι ο Α. ήταν πονηρός δαίμονας αρχαίας σημιτικής μυθολογίας, από την οποία τον παρέλαβαν οι Ιουδαίοι. Κατά τη μουσουλμανική παράδοση ο Α. ήταν κάποτε αρχάγγελος αλλά διώχτηκε από τον παράδεισο για την αλαζονεία του.